คัมภีร์ “ต้องรอด” กับการพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืน

หากพูดถึงการพัฒนาธุรกิจให้ยั่งยืน ในบริบทของการเติบโตไปด้วยกันอย่างยั่งยืน ทั้งตัวธุรกิจ, สังคม และสิ่งแวดล้อม เจ้าของธุรกิจ SME หรือ สตาร์ทอัพทั้งหลายคงมองว่าเป็นเรื่องที่อยู่ไกลตัวและเป็นเรื่องของบริษัทใหญ่ๆ ระดับมหาชนเท่านั้น ขอบอกเลยว่าคุณกำลังคิดผิด เพราะจริงๆ แล้วแนวคิดนี้สามารถนำมาใช้ได้กับทุกขนาดธุรกิจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคสมัยนี้ที่กระแสเรื่องความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมกำลังมาแรง เพราะผู้คนเริ่มรับรู้ถึงผลกระทบจากการทำธุรกิจที่เอาเปรียบสังคมและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ดังนั้นหากเจ้าของธุรกิจเริ่มที่จะปรับเปลี่ยนความคิดในการทำธุรกิจที่มองแค่ผลกำไร มาพัฒนาธุรกิจของตนเองให้เติบโตแบบครบทั้ง 3 ด้าน รับรองได้ว่าธุรกิจที่คุณทำอยู่จะสามารถอยู่รอดได้ แถมยังเติบโตสร้างผลกำไรให้คุณได้แบบยั่งยืนอีกด้วย

ทำไมธุรกิจต้องปรับตัวเพื่อการเติบโตอย่างยั่งยืน?

1. เพื่อให้ธุรกิจอยู่รอด
เจ้าของกิจการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นผู้ผลิตหรือเป็นธุรกิจแบบซื้อมาขายไป หากคำนึงถึงแต่เรื่องของราคาและคุณภาพของสินค้า แต่ละเลยไม่ใส่ใจต่อสุขภาพของพนักงาน รวมไปถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โอกาสที่ธุรกิจของคุณจะไม่เป็นที่ยอมรับในหมู่ผู้บริโภคนั้นมีสูงมาก ยิ่งในยุคที่สังคมออนไลน์เข้าถึงที่ข่าวสารต่างๆ ได้ง่าย แถมยังแพร่กระจายอย่างรวดเร็วด้วยแล้ว เจ้าของธุรกิจต้องปรับเปลี่ยนทั้งความคิดและแผนการทำธุรกิจใหม่ เพื่อพัฒนาธุรกิจของตัวเองให้อยู่รอดและเติบโตอย่างยั่งยืน

2. เพื่อสร้างโอกาสให้ธุรกิจ
ต้องยอมรับว่าพฤติกรรมผู้บริโภคทั่วโลกเริ่มสนใจสินค้าและบริการที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม (Green Consumption) มากขึ้นทุกวัน ดังนั้น การหันมาพัฒนาธุรกิจของคุณให้เป็นหนึ่งในธุรกิจสีเขียว โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมจึงเป็นการสร้างโอกาสให้ธุรกิจของคุณมีฐานลูกค้าใหม่ๆ ที่กว้างขึ้นกว่าเดิม

3. เพื่อลดความเสี่ยง
การพัฒนาธุรกิจของคุณให้เป็นธุรกิจน้ำดี ต่อทั้งสังคมและสิ่งแวดล้อม จะช่วยป้องกันความเสี่ยงที่เกิดจากความขัดแย้งหรือการมีปัญหากับชุมชน ลูกค้า และผู้เกี่ยวข้อง ซึ่งอาจนำไปสู่การสูญเสียความน่าเชื่อถือ สูญเสียรายได้ และการถูกต่อต้านจากสังคม

จากทั้ง 3 เหตุผลที่กล่าวมาทำให้เราได้รู้ว่า ธุรกิจแบบยั่งยืนหรือ Sustainable Business นั้นไม่เพียงเป็นกลยุทธ์ใหม่ในการทำธุรกิจที่จะเอาชนะใจลูกค้า แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญที่ตอบโจทย์ด้านกำไร ภาพลักษณ์ที่ดี และสร้างความมั่นคงในระยะยาว จนได้รับการขนานนามเป็น License to Grow ขององค์กรเลยทีเดียว!

“แนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) หมายถึง วิถีการพัฒนาที่สามารถตอบสนองความต้องการของคนรุ่นปัจจุบันโดยไม่ลิดรอนความสามารถในการตอบสนองความต้องการของคนรุ่นหลัง”- Our Common Future หรือ The Brundtland Report เผยแพร่โดยคณะกรรมการด้านสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาของสหประชาชาติปี 1987

4 ขั้นตอนในการพัฒนาธุรกิจสู่ความยั่งยืน

เมื่อคุณได้รู้แล้วว่าการจะอยู่รอดได้ในการแข่งขันที่ไม่ได้วัดกันแค่ผลกำไร เป็นสิ่งที่เจ้าของธุรกิจทุกไซส์ต้องปรับเปลี่ยนความคิดใหม่และรีบลงมือทำเสียตั้งแต่วันนี้ แต่จะเริ่มต้นจากไหนและต้องทำอย่างไร วันนี้เรามีขั้นตอนเหล่านั้นมาฝากกัน

1. วางกลยุทธ์ทางธุรกิจ
เจ้าของธุรกิจต้องเริ่มต้นวิเคราะห์ถึงผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียในการดำเนินธุรกิจของคุณ โดยมองถึงผลกระทบและความคาดหวังที่พวกเขามี จากนั้นจึงกำหนดวิธีการและกรอบด้านการบริหารต่อผู้มีส่วนได้เสียแต่ละกลุ่ม โดยกำหนดแผนงานระยะสั้น กลางและยาวโดยเลือกดำเนินการในประเด็นที่องค์กรและผู้มีส่วนได้เสียให้ความสำคัญเป็นลำดับต้นๆ ก่อนเสมอ

2. ตั้งนโยบายพัฒนาธุรกิจ
ตั้งเป้าหมายในการพัฒนาให้ชัดเจนในแต่ละด้าน และกำหนดผู้รับผิดชอบเพื่อที่จะได้เป็นตัวหลักในการเชื่อมโยงกันภายในองค์กรทั้งหมดได้อย่างเป็นระบบ

3. ลงมือทำตามแผน
ดำเนินการตามแผนกลยุทธ์ทางธุรกิจที่กำหนดไว้อย่างต่อเนื่อง พร้อมทั้งสื่อสารผ่านช่องทางต่างๆ ที่ผู้มีส่วนได้เสียเข้าถึงได้โดยง่าย เพื่อให้เกิดการรับรู้ว่าธุรกิจของคุณกำลังพัฒนาตัวเองสู่ความยั่งยืน

4. รวบรวมผลลัพธ์ที่ได้
เพื่อให้เห็นถึงผลการพัฒนาธุรกิจว่าไปในทิศทางที่ต้องการหรือไม่ คุณต้องติดตามผลการดำเนินงานโดยการเก็บข้อมูลเปรียบเทียบก่อน/หลัง เพื่อหาประเด็นที่ต้องนำมาพัฒนาตัวเอง พัฒนาองค์กร และแก้ไขเพิ่มเติมจากนั้นจึงรายงานผลการปฏิบัติงาน ให้ผู้มีส่วนได้เสียทั้งภายในและภายนอกองค์กรได้ทราบ รวมทั้งเปิดเผยข้อมูลแก่ผู้มีส่วนได้เสียผ่านรายงานประจำปีและรายงานความยั่งยืน ซึ่งเมื่อได้รับ Feedback ต่างๆ กลับมาจากผู้มีส่วนได้เสียแล้ว ให้นำสิ่งนั้นมาทบทวนและตรวจสอบ เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาและปรับปรุงธุรกิจให้เติบโตแบบยั่งยืนต่อไป

เพราะเราไม่ได้อยู่คนเดียวในโลกใบนี้ เจ้าของธุรกิจที่ดีจึงควรมองการพัฒนาเพื่อความยั่งยืนว่าเป็น “โอกาส” ของทุกธุรกิจที่ทั่วโลกเริ่มปรับตัวกันมานานแล้ว ซึ่งเป้าหมายของการทำธุรกิจให้ประสบความสำเร็จอาจไม่ใช่แค่การมีผลกำไรมากมายเท่านั้น แต่สิ่งสำคัญคือความร่วมมือร่วมใจของเจ้าของธุรกิจและผู้มีส่วนได้เสียในทุกมิติ และนั่นคือสิ่งที่จะนำมาซึ่ง “ความยั่งยืนที่แท้จริงของการทำธุรกิจ” ตลอดไป

Key Take Away

• ธุรกิจแบบยั่งยืนหรือ Sustainable Business คือ การเติบโตไปด้วยกันอย่างเป็นสุขทั้งตัวธุรกิจ, สังคม และสิ่งแวดล้อม
• หลักการพัฒนาธุรกิจแบบยั่งยืนไม่ได้เหมาะกับแค่บริษัทใหญ่ๆ เท่านั้น แต่ทำได้กับทุกขนาดธุรกิจ
• การดำเนินธุรกิจที่พัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อมให้เติบโตไปพร้อมกัน ซึ่งเป็นแนวโน้มการดำเนินธุรกิจใหม่ที่องค์กรทั่วโลกต้องปรับตัวให้ทัน เพื่อให้ธุรกิจอยู่รอด เพื่อสร้างโอกาสทางธุรกิจและเพื่อลดความเสี่ยง
• ธุรกิจแบบยั่งยืนหรือ Sustainable Business เป็นเครื่องมือที่สร้างทั้ง กำไร ภาพลักษณ์ที่ดี และความมั่นคงในระยะยาวในกับองค์กร

การพัฒนาธุรกิจแบบยั่งยืนต้องดำเนินการ 4 ขั้นตอน ดังนี้

1. ตั้งนโยบาย : กำหนดเป้าหมายที่ต้องการ
2. วางกลยุทธ์ : จะเดินให้ถึงเป้าหมายต้องทำอย่างไรบ้าง
3. ลงมือทำตามแผน : ดำเนินงานตามกรบกลยุทธ์ที่วางไว้
4. รวบรวมผลลัพธ์ที่ได้ : ติดตามผลที่ได้แล้วเปรียบเทียบก่อน/หลัง เพื่อนำไปปรับปรุง