Menu
มะเร็งเป็นหนึ่งในโรคร้ายที่คร่าชีวิตคนไทยเป็นจำนวนมาก ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขในปี 2561 ระบุว่า สถิติคนไทยป่าวยด้วยโรคมะเร็งปีละ 139,206 คน เสียชีวิตปีละ 84,073 คน ด้วยสถิติและอัตราการตายที่สูงมาก ทำให้มะเร็งเป็นหนึ่งในโรคที่คนไทยและคนทั่วโลกต่างหวาดกลัว
อย่างไรก็ตามการแพทย์ในปัจจุบันก็พยายามค้นคิดวิธีรักษาที่ดีขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้ผู้ป่วยมีโอกาสหายขาด มีคุณภาพชีวิตที่ดี และมีผลข้างเคียงที่น้อย ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ การเพิ่มประสิทธิภาพการทำเคมีบำบัด หรือ “คีโม” ซึ่งเป็นหนึ่งในวิธีการรักษาพื้นฐานของผู้ป่วยมะเร็ง
เป็นที่ทราบกันดีของกลุ่มผู้ป่วยเมื่อต้องทำคีโมว่า เป็นวิธีการรักษาที่มีผลข้างเคียงสูงมาก เพราะเคมีบำบัดนอกจากจะออกฤทธิ์ต่อเซลล์มะเร็งแล้ว ยังออกฤทธิ์กับเซลล์ดีอื่นๆ ในร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยได้รับผลกระทบในหลายๆ ทาง แต่ด้วยงานวิจัยล่าสุดของ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล แนวคิดเดิมๆ นี้อาจจะก้าวสู่มิติใหม่ของการรักษา ที่เคมีบำบัดไม่มีผลข้างเคียง
Passion gen ได้มีโอกาสคุยกับ รองศาสตราจารย์ ดร.นรเศรษฐ์ ณ สงขลา หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมชีวการแพทย์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ถึงผลงานวิจัยใหม่ล่าสุด ในการคิดค้น “ระบบส่งยาฉีดรักษามะเร็งสมองจากเจลชีวพอลิเมอร์” ที่จะพลิกโฉมการรักษามะเร็งไปตลอดกาล
“สวัสดีครับ ผมรองศาสตราจารย์ ดร.นรเศรษฐ์ ณ สงขลา หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมชีวการแพทย์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ทางแล็บของเราได้คิดค้นวิธีการสังเคราะห์พอลิเมอร์ขึ้นมาเอง เพื่อใช้ในการทำระบบส่งยา ในการรักษามะเร็งสมอง เรานำพอลิเมอร์นี้มาผสมกับยาและส่วนประกอบต่างๆ ภายใต้กระบวนการ GMP แล้วก็ฉีดเข้าไปในสมองของผู้ป่วยมะเร็งสมอง พอลิเมอร์นี้ก็ถูกออกแบบมาให้สามารถย่อยสลายได้ในร่างกายคน แล้วก็ส่วนประกอบของพิลิเมอร์ก็จะไม่เป็นพิษกับร่างกาย”
มีความฝันอย่างไร ทำไมถึงสนใจด้านชีวพอลิเมอร์
ตั้งแต่สมัยผมเรียนปริญญาตรีแล้ว ผมเลือกเรียนวิชาพอลิเมอร์ ชอบในสาขานี้เรียนทางด้านนี้มาตลอด พอไปต่อปริญญาเอกที่ต่างประเทศก็เรียนด้านพอลิเมอร์เหมือนกัน เป็นการใช้โพลิเมอร์ในร่างกายคน พอลิเมอร์มีแอพพลิเคชันได้หลายแบบ ทำจอทีวี ทำเกี่ยวกับฟิวเซลล์ แต่พอเรียนที่ปริญญาเอกก็พบว่า เขามีการใช้โพลิเมอร์ในร่างกายคน แล้วก็มองว่ามันเป็นแอพพลิเคชั่นใหม่ของพอลิเมอร์ ที่ยังไม่มีใครทำแล้วเป็นสาขาที่มีอนาคต มีความต้องการเยอะมาก ในเรื่องของการรักษาโรค การวินิจฉัยโรคต่างๆ จึงมุ่งมาด้านนี้
การใช้พอลิเมอร์ในระดับโลก และในประเทศไทย
วงการพอลิเมอร์ระดับโลกก็มีการใช้พอลิเมอร์ในร่างกายคน ในแอพพลิเคชันหลายอย่าง แต่ว่าในสมองเนี่ยก็ เราก็จะเป็นกลุ่มแรกๆ ที่เอามาใช้ในโรคมะเร็งสมอง พอลิเมอร์ในประเทศไทยก็ถือว่า มีความเข้มแข็งนะครับ แต่การใช้พอลิเมอร์ในร่างกายคน เป็นการต่อยอดที่มีความสนใจ เพราะมีขั้นตอน กระบวนการเยอะ กว่าจะเอามาใช้ในคนได้
คนไทยเองคุ้นเคยกับการใช้พอลิเมอร์ในร่างกายคนอยู่แล้ว แต่ยังไม่รู้ เช่น การใช้ไหมละลายในการเย็บแผล เมื่อเวลาผ่านไประยะหนึ่งไหมก็จะละลายได้เอง หรือ พวกดั้งจมูกพลาสติก หรือวัสดุศัลยกรรมต่างๆ ที่คนไทยเราน่าจะรู้จักกันดี
.
อยากให้เล่าถึงงานวิจัยที่เกิดขึ้นครั้งนี้
ตอนที่ไปเรียนที่อเมริกา ก็ได้รู้จักกับคุณหมอที่โรงพยาบาลรามาธิบดี เป็นคุณหมอด้านศัลยกรรมสมอง เมื่อกลับมาเมืองไทยก็เลยร่วมมือกันฟอร์มทีมกันขึ้นมา โดยศึกษาการใช้ชีวพอลิเมอร์ในการรักษาโรคมะเร็ง โดยมุ่งว่าถ้าเกิดเราใช้พอลิเมอร์ในการรักษามะเร็งสมองได้แล้วเนี่ยก็น่าจะเปิดโอกาสให้เป็นการใช้โพลิเมอร์ในการรักษาโรคมะเร็งอื่น เช่นโรคมะเร็งตับ มะเร็งปอด และมะเร็งอื่นๆ ต่างๆ
ทุกคนคงเคยได้ยินเรื่องเคมีบำบัดและผลข้างเคียง เคมีบำบัดเป็นการฉีดยามะเร็งเข้าไปในกระแสเลือด ตัวยามะเร็งก็จะไปที่หัวใจ ไปตามอวัยวะ ตับ ไตต่างๆ แล้วก็กระจายไปทั่วร่างกาย ยามะเร็งจะทำให้เกิดความเป็นพิษกับระบบร่างกายเรา ที่ทราบกันดีก็อย่างเช่น ผมร่วง ยาบางตัวก็เป็นพิษกับหัวใจ ถ้าเป็นยามะเร็งที่กิน ก็จะระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหารทำให้เกิดการอาเจียน ท้องร่วง อันนี้เป็นผลข้างเคียงที่ทุกคนพบ
ทางทีมวิจัยของมหาวิทยาลัยมหิดล เลยร่วมคิดค้นเทคโนโลยีการใช้ชีวโพลิเมอร์ในการส่งยา หรือ Drug Delivery ซึ่งเหมือนกับการใช้จรวดส่งอุปกรณ์ต่างๆ ไปดาวอังคาร ซึ่งแน่นอนว่าการส่งอุปกรณ์ก็ต้องมีการคำนวณเชื้อเพลิง แรงโน้มถ่วง น้ำหนักต่างๆ เพื่อให้มีความแม่นยำสูงสุด ก็เหมือนกับที่เราส่งไปยาไปที่เซลล์มะเร็งที่ตามอวัยวะต่างๆ ก็หลักการคล้ายๆ กัน ตัว Drug Delivery สามารถจะทำเป็นระดับไมโคร หรือนาโนก็ได้ ให้มีขนาดเท่ากับ PM2.5 หรือเท่าไวรัสก็ยังได้ เราสามารถนำพอลิเมอร์ตัวนี้ห่อหุ้มยาในระดับ นาโนขนาดเท่าไวรัส แล้วก็ส่งยาเข้าไปในกระแสเลือดให้ไปออกฤทธิ์การรักษาที่อวัยวะต่างๆ ได้
ฉีดพอลิเมอร์เข้าไปแล้วจะเกิดอะไรขึ้นครับ
ในเฟสแรกของการศึกษาที่โรงพยาบาลรามาธิบดี เราเริ่มจากคนไข้ที่มีก้อนมะเร็งขนาดใหญ่แล้ว คุณหมอจะทำการรักษาโดยการผ่าตัดมะเร็งส่วนใหญ่ออกไปก่อน แต่เนื่องจากก้อนมะเร็งจะมีรูปทรงไม่ชัดเจน มักแตกแขนงเป็นแฉกออกไปเหมือนกับนิ้วมือคน จึงมีส่วนประกอบที่ไม่สามารถจะผ่าออกไปได้ทั้งหมด เพราะจะเสียเนื้อสมองเป็นจำนวนมาก ก้อนมะเร็งบริเวณที่ผ่าไม่หมดอาจจะยังมีหลงเหลือ ถ้าไม่กำจัดก็อาจจะเติบโตลุกลามขึ้นใหม่ นั่นทำให้การผ่าตัดไม่สามารถกำจัดเซลล์มะเร็งได้หมด
ดังนั้นเราจึงทำการฉีดตัวเจลชีวพอลิเมอร์เข้าไปแทนที่ก้อนเนื้อที่ตัดออกไป ตัวยานี้จะไปเกาะกับเซลล์บริเวณนั้นแล้วค่อยๆปล่อยตัวยาออกมาในระยะเวลาเกือบ 2 เดือน เพื่อฆ่าเซลล์มะเร็งที่หลงเหลืออยู่ในสมองครับ จากนั้นชีวพอลิเมอร์ก็จะย่อยสลายไปเองตามธรรมชาติเป็นสารประกอบชนิดเดียวกับที่มีอยู่ในร่างกาย โดยไม่ต้องผ่าเอาก้อนชีวพอลิเมอร์ออก
“เราทำการทดสอบแล้วว่ามีความเข้ากันได้ทางชีวภาพในระดับเซลล์ และทำการทดลองในระดับสัตว์ทดลองมาก่อน โดยทดลองในสมองของสัตว์ทดลอง พบว่ามันก็มีความเข้ากันได้กับร่างกาย ก็สามารถจะฉีดเข้าไปในสมองได้”
กระบวนการปัจจุบันอยู่ในขั้นตอนไหน ใช้กับมนุษย์ได้แล้วหรือยัง
ตอนนี้เป็นการศึกษาในระดับคลินิกอยู่เฟสที่ 2 การทดลองในเฟสที่ 1 ได้รับการอนุมัติแล้ว จริงๆ ซึ่งเฟสที่ 1 ก็มีใช้ในคนแล้วนะครับ แต่การศึกษาในเฟสที่ 1 การศึกษาว่าระบบส่งยาเนี่ยมันมีปฏิสัมพันธ์อย่างไรกับสมองของผู้ป่วย และศึกษาในเรื่องของการระงับเซลล์มะเร็งควบคู่กันไป
ส่วนในเฟสที่ 2 ให้จะเน้นหนักในเรื่องประสิทธิภาพการยับยั้งหรือฆ่าเซลล์มะเร็งในสมองของผู้ป่วย ส่วนในเฟสที่ 3 ก็จะเป็นการต่อยอดจากเฟสที่ 2 ในการศึกษาความสามารถในการยับยั้งก้อนมะเร็งและเซลล์มะเร็งกับกลุ่มคนไข้เป็นจำนวนมาก ถ้าผ่านเฟสที่ 3 แล้ว ถึงจะนำไปใช้ในการรักษาจริง
สำหรับการใช้ในโรงพยาบาลต่างๆ แต่ละโรงพยาบาลก็จะมีคณะกรรมการกำกับดูแลอยู่แล้ว หากโรงพยาบาลไหนสนใจอยากทำการศึกษาร่วมกันก็ยินดี และถ้าคณะกรรมการของโรงพยาบาลอนุมัติก็สามารถใช้กับผู้ป่วยในขั้นทดลองกับโรงพยาบาลนั้นได้ทันที ส่วนที่โรงพยาบาลรามาธิบดีคุณหมอก็จะมีการรับเคสรักษาผู้ป่วยมะเร็งอยู่แล้ว คนไข้สามารถติดต่อกับคุณหมอได้
ก้าวต่อไปในการนำพอลิเมอร์มาใช้มทางการแพทย์
ตัวเจลพอลิเมอร์นี้สามารถเปลี่ยนตัวยาให้เป็นยาที่มีความสามารถยับยั้งเซลล์มะเร็งในส่วนอื่นๆได้ เช่น มะเร็งตับ ก็สามารถฉีดเจลพอลิเมอร์นี้เข้าไปในเซลล์มะเร็งตับได้เลย ซึ่งมะเร็งตับน่าจะเป็นการต่อยอดที่ทำได้รวดเร็วที่สุด
และมะเร็งตับเป็นมะเร็งที่คนไทยเป็นกันเยอะมาก แต่ในการศึกษาก็ต้องใช้เวลาในการทดลองเปลี่ยนตัวยา และดูระดับที่เหมาะสมในการฉีดและประสิทธิภาพในการอออกฤทธิ์ก่อน
นอกจากนี้ชีวพอลิเมอร์นี้ ยังสามารถทำเป็นระบบส่งยาในระดับ ไมโคร และนาโน ได้ ซึ่งปัจจุบันคนคุ้นเคยกับ PM2.5 และไวรัสเป็นอย่างไร PM2.5 คือระดับไมโคร หรือ ไมครอน ส่วนไวรัสมีขนาดเป็นนาโน เราสามารถจะทำเจลชีวโพลิเมอร์นี้ให้เล็กเท่าฝุ่น PM 2.5 ก็ได้ แล้วก็เก็บยาไว้ แล้วเราก็สามารถจะใช้ในการรักษาโรคมะเร็ง และโรคต่างๆ ได้เยอะแยะมากกมาย ดังนั้นเจลชีวพอลิเมอร์ เรียกได้ว่า “เป็นการพลิกโฉมการรักษาโรคมะเร็งในเชิงเคมีบำบัดเลยทีเดียว”
ฝากถึงคนรุ่นใหม่นิดหนึ่ง
การใช้พอลิเมอร์ในร่างกายคนก็ถือว่าเป็น Blue Ocean จริงๆ มีโอกาสอยู่เยอะมาก เพราะว่ายังมีการนำมาใช้จริงไม่มาก แล้วยังมีโรคต่างๆ ที่รอการใช้โพลิเมอร์สำหรับส่งยาเข้าไปเพื่อใช้ในการรักษาอีกเป็นจำนวนมาก ผมอาจจะบอกได้ว่าโรคทุกโรคในร่างกายมนุษย์ สามารถใช้โพลิเมอร์ส่งยารักษาเข้าไปได้ และไม่ใช่เฉพาะการรักษาในคน การสัตว์เอง สัตวแพทย์ก็สามารถนำเจลชีวพอลิเมอร์ไปใช้ในรักษาสัตว์ต่างๆ ได้ด้วย
ภาควิชาวิศวกรรมชีวการแพทย์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เรามีแทรควิจัย 6 แทรค และ 1 ใน 6 นั้นก็เป็นเรื่อง ชีววัสดุ (Bio materials) ก็จะเรียนเกี่ยวกับชีววัสดุต่างๆไม่ว่าจะเป็น พอลิเมอร์ โลหะ เซรามิก เรียนว่าวัสดุเหล่านี้ มีความเข้ากันได้กับร่างกายมนุษย์อย่างไร ร่างกายมนุษย์มีการตอบสนองอย่างไรบ้าง ซึ่งสาขานี้จะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อการแพทย์ทั้งในปัจจุบันและอนาคต
————————————————————–
รับชมเนื้อหาของ EP.อื่น ๆ ย้อนหลังได้ที่ลิงค์ด้านล่างนะครับ
Passion Talk EP045 : วัชรินทร์ ฟ้าสิริพร นายกฯ เกาะเต่าพลิกฟื้นชุมชนให้สมบูรณ์พูนสุข
Website : https://www.passiongen.com/inspired/passion-talk/2022/12/วัชรินทร์-ฟ้าสิริพร-เกาะ
Youtube : https://www.youtube.com/watch?v=G1CD2Q8yyhg&t=35s
————————————————————–
Passion Talk EP044 : อาทิตย์ ฤทธีราวี HempThai “กัญชง” ธุรกิจที่คิดเพื่อชุมชน
Website : https://www.passiongen.com/inspired/passion-talk/2022/28/อาทิตย์-ฤทธีราวี-hempthai-กัญชง
Youtube : https://www.youtube.com/watch?v=snC1yVMoODA
————————————————————–
Passion Talk EP.43 | ชูเกียรติ รุจนพรพจี กับโมเดลธุรกิจแบ่งปันความสุขที่ “สบาย”
Website : https://www.passiongen.com/inspired/passion-talk/2022/14/ชูเกียรติ-รุจนพรพจี-pt-ep043
Youtube : https://www.youtube.com/watch?v=kSXjLb5Atb8&t=71s
————————————————————–
Category:
